حکمت 269 نهج البلاغه:
- دنیا پرستان و آخرت دوستان
- حریص به مال دنیا
✅ صبح یکشنبه 5 / 5 / 99
.
مطالب بیان شده در این جلسه👇👆
دنيا پرستان و آخرتْ دوستان
حکمت ۲۶۹ و قال عليه‌السلام
النَّاسُ فِي الدُّنْيَا عَامِلاَنِ:
مردم در دنيا دو گروهند:
عَامِلٌ عَمِلَ فِي الدُّنْيَا لِلدُّنْيَا،
قَدْ شَغَلَتْهُ دُنْيَاهُ عَنْ آخِرَتِهِ،
يَخْشَى عَلَى مَنْ يَخْلُفُهُ الْفَقْرَ وَ يَأْمَنُهُ عَلَى نَفْسِهِ
فَيُفْني عُمُرَهُ فِي مَنْفَعَةِ غَيْرِهِ،
گروهى تنها براى دنيا تلاش مى‌كنند و دنيايشان آنان را از آخرتشان بازداشته است. نسبت به بازماندگان خود از فقر وحشت دارند
ولى از فقر خويش (براى جهان ديگر) خود را در امان مى‌دانند، ازاين‌رو عمر خود را در منافع ديگران فانى مى‌سازند
(و دست خالى به آخرت مى‌روند).
وَ عَامِلٌ عَمِلَ فِي الدُّنْيَا لِمَا بَعْدَهَا،
فَجَاءَهُ الَّذِي لَهُ مِنَ الدُّنْيَا بِغَيْرِ عَمَل،
فَأَحْرَزَ الْحَظَّيْنِ مَعاً، وَ مَلَكَ الدَّارَيْنِ جَمِيعاً،
فَأَصْبَحَ وَجِيهاً عِنْدَ اللّهِ، لَا يَسْأَلُ اللّهَ حَاجَةً فَيَمْنَعُهُ.
گروه ديگر براى آنچه بعد از دنياست تلاش مى‌كنند؛
سهم آنان بدون نياز به كار و كوشش فراوان از دنيا به آن‌ها مى‌رسد. چنين كسانى هر دو سود را برده‌اند
و هر دو سرا را با هم مالك شده‌اند.
آن‌ها در درگاه خدا آبرومندند
و هرچه بخواهند خداوند از آن‌ها دريغ نمى‌دارد.
كافى، ج ۲، ص ۱۳۴
امام صادق عليه السلام از پدرش امام باقر عليه السلام
نقل مى‌كند كه فرمود:
«مَثَلُ الْحَرِيصِ عَلَى الدُّنْيَا كَمَثَلِ دُودَةِ الْقَزِّ
كُلَّمَا ازْدَادَتْ عَلَى نَفْسِهَا لَفّاً كَانَ أَبْعَدَ لَهَا مِنَ الْخُرُوجِ
حَتَّى تَمُوتَ غَمّاً
حريص در دنيا مانند كرم ابريشم است كه
هر قدر بر پيلۀ اطراف خود مى‌تند،
او را از خارج شدن دورتر مى‌سازد تا زمانى كه با غم و اندوه،
جان مى‌دهد.
قَالَ وَ قَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ عليه السلام
كَانَ فِيمَا وَعَظَ بِهِ لُقْمَانُ ابْنَهُ
يَا بُنَيَّ إِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا قَبْلَكَ لِأَوْلادِهِمْ
فَلَمْ يَبْقَ مَا جَمَعُوا
وَ لَمْ يَبْقَ مَنْ جَمَعُوا لَهُ
سپس امام صادق عليه السلام بر اين گفتار پدرش چنين افزود:
از جمله اندرزهاى لقمان به فرزندش اين بود:
فرزندم! مردمى كه پيش از تو بودند براى فرزندانشان جمع كرده
و اندوختند؛ ولى نه آنچه جمع كرده بودند باقى ماند
و نه كسانى كه براى آن‌ها اندوخته بودند
وَ إِنَّمَا أَنْتَ عَبْدٌ مُسْتَأْجَرٌ قَدْ أُمِرْتَ بِعَمَلٍ وَ وُعِدْتَ عَلَيْهِ أَجْراً
فَأَوْفِ عَمَلَكَ وَ اسْتَوْفِ أَجْرَكَ
تو تنها بنده‌اى هستى كه (از سوى خدا) اجير شده‌اى. دستور داده شده است كه اعمال انجام دهى و اجر و پاداشى براى آن وعده داده شده است، بنابراين عملت را انجام ده و پاداش و اجرت را به‌طور كامل دريافت دار
وَ لا تَكُنْ فِي هَذِهِ الدُّنْيَا بِمَنْزِلَةِ شَاةٍ وَقَعَتْ فِي زَرْعٍ أَخْضَرَ
فَأَكَلَتْ حَتَّى سَمِنَتْ فَكَانَ حَتْفُهَا عِنْدَ سِمَنِهَا
وَ لَكِنِ اجْعَلِ الدُّنْيَا بِمَنْزِلَةِ قَنْطَرَةٍ عَلَى نَهَرٍ جُزْتَ عَلَيْهَا
وَ تَرَكْتَهَا وَ لَمْ تَرْجِعْ إِلَيْهَا آخِرَ الدَّهْرِ…؛.
و در اين دنيا همچون گوسفندى نباش كه در كشتزار سبزى
واقع مى‌شود و آن‌قدر مى‌خورد و چاق مى‌شود كه مرگش به هنگام چاقى اوست. (زيرا در اين موقع صاحبش آن را ذبح مى‌كند)
ولى دنيا را به منزلۀ پلى قرار ده كه بر نهرى كشيده شده؛
از آن پل بگذر و آن را رها كن و هرگز به سوى آن باز نگرد…».
امام صادق عليه السلام: كافى، ج ۵، ص ۸۸،
«الْكَادُّ عَلَى عِيَالِهِ كَالْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ؛ كسى كه براى تأمين زندگى عيال خود زحمت كشد مانند مجاهد در راه خداست».
امام على بن موسى‌الرضا عليهما السلام: كافى، ج ۵، ص ۸۸
«الَّذِي يَطْلُبُ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ مَا يَكُفُّ بِهِ عِيَالَهُ
أَعْظَمُ أَجْراً مِنَ الْمُجَاهِدِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ؛
آن‌كس كه تلاش مى‌كند از فضل پروردگار مالى به دست آورد
كه احتياج همسر و فرزندان را برطرف سازد
پاداش او از مجاهد در راه خدا بالاتر است».