نهج البلاغه
حکمت 400
حقّ و خُرافه ( 4 )
یکشنبه شب 02 / 12 / 1402
مطالب بیان شده در جلسه بالا 👆👇
حکمت 400 نهج البلاغه : الْعَيْنُ حَقٌّ، وَ الرُّقَى حَقٌّ، وَ السِّحْرُ حَقٌّ،
وَ الْفَأْلُ حَقٌّ؛ وَ الطِّيَرَةُ لَيْسَتْ بِحَقٍّ، وَ الْعَدْوَى لَيْسَتْ بِحَقٍّ؛
وَ الطِّيبُ نُشْرَةٌ، وَ الْعَسَلُ نُشْرَةٌ، وَ الرُّكُوبُ نُشْرَةٌ،
وَ النَّظَرُ إِلَى الْخُضْرَةِ نُشْرَةٌ.
حکمت 400 نهج البلاغه
وَ قَالَ (عليه السلام) : … وَ الرُّقَى حَقٌّ ، …
2 = امیر المومنین ع فرمودند :
و تعويذ حقّ است
تعویذ = دعايى كه براى خنثى كردن
و دفع چشم زخم است كه
جلوى آفت ها را مى گيرد
رُقی یا رُقیه یعنی پناه بردن به خداوند
به واسطه دعا و آیات قرآن و ذکرها
كه موجب نجات مريض مىشود
راقى = به طبيب از آنجا كه بيمار را
رهايى مىبخشد و نجات مىدهد
راقیه = به معنای تعویذ کننده و پناه دهنده است.
و روي أن بني جعفر بن أبي طالب كانوا غلمانا
بيضا فقالت أسماء بنت عميس يا رسول الله
إن العين إليهم سريعة أ فأسترقي لهم من العين
فقال ص نعم بحار ج60 ص 7
در حديثى مى خوانيم كه اسماء بنت عميس ( از زنان مشهور و بافضيلت اسلام در عصر پيغمبر ص
و اميرمؤمنان ع خدمت پيامبرص آمد و عرض كرد : گاه فرزندان جعفر را چشم مى زنند آيا رُقْيه (دعايى كه جلوى چشم زخم را بگيرد) براى آن ها بگيرم ؟ پيامبر فرمود : مانعى ندارد.
بحار ج60 ص 6 وَ وَرَدَ فِي الْخَبَرِ أَنَّهُ ص
كَانَ يُعَوِّذُ الْحَسَنَ وَ الْحُسَيْنَ ع بِأَنْ يَقُولَ :
تعویذ پیامبر برای امام حسن و امام حسین ع
أُعِيذُكُمَا بِكَلِمَاتِ اللَّهِ التَّامَّةِ مِنْ كُلِّ
شَيْطَانٍ وَ هَامَّةٍ وَ مِنْ كُلِّ عَيْنٍ لَامَّةٍ.
عوفى بن مالك اشجعى مى گويد : ما در زمان جاهليت معتقد به رقيه بوديم، به پيغمبر اكرم ص عرض كردم : نظر مبارك شما درباره آن چيست ؟ پيامبر ص فرمود : أعرِضُوا عَلَيَّ رُقاكُم فلا بأسَ بِالرُّقى ما لم يَكُنْ فيها شِرْكٌ رقيه هاى خود را به من عرضه كنيد اگر مطلب شرك آلودى در آن نباشد
مانعى ندارد نهج ابن ابى الحديد ج 19 ص 373
رقیه ها و دعاهاى دفع چشم زخم
1 = مخالف توحيد و شرك آلود نباشد
2 = و افراد توكل بر خدا را فراموش نکنند
وَ رُوِيَ أَنَّ جَبْرَئِيلَ ع رَقَى رَسُولَ اللَّهِ ص
وَ عَلَّمَهُ الرُّقْيَةَ وَ هِيَ بحار ج60 ص7
روايت : جبرئيل براى پيغمبر اكرم ص
هنگامى كه بيمار شده بود رُقيه آورد
و آن حضرت را از شر چشم حاسدان و هر بيمار
و هر موجود ايذاگرى به خداوند بزرگ سپرد.
بِسْمِ اللَّهِ أَرْقِيكَ مِنْ كُلِّ
عَيْنِ حَاسِدٍ اللَّهُ يَشْفِيكَ
گروهى از ياران رسول خدا در يكى از سفرهاى خود از كنار قبيله اى گذشتند و از آنان اجازه خواستند ميهمانشان باشند . آنان نپذيرفتند و گفتند :
آيا كسى ميان شما هست كه افسون كند كه سرور اين قبيله را مار گزيده است. مردى از ايشان گفت : آرى و خود پيش سالار قبيله رفت و فاتحة الكتاب بر او خواند و بهبود يافت.
تعدادى گوسفند به آن مرد پيشكش شد كه گفت تا به حضور پيامبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم نرسد و اجازه نگيرد
نخواهد پذيرفت. چون به حضور پيامبر رسيد، موضوع را گزارش داد و گفت :
سوگند به زندگى شما كه من چيزى جز فاتحة الكتاب بر او نخواندم . فرمود : چه مى دانيد كه آن بهترين رقيه است ، گوسفندها را از آنان بگيريد
و براى من هم در آن سهمى منظور داريد.
أَصَابَ رَجُلٌ لِرَجُلٍ بِالْعَيْنِ، فَذُكِرَ ذَلِكَ لِرَسُولِ اللَّهِ ص فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص : الْتَمِسُوا لَهُ مَنْ يَرْقِيهِ ؛ از امام کاظم ع نقل شده که فرمودند مردی توسط مرد دیگری به چشم زخم مبتلا شد، این را به پیامبر ص عرض کردند، پیامبر فرمودند کسی را پیدا کنید تا برای او رقیه بخواند . قرب الإسناد ص 110
عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) قَالَ: لَا بَأْسَ بِالرُّقْيَةِ وَ الْعُوذَةِ وَ النُّشْرَةِ إِذَا كَانَتْ مِنَ الْقُرْآنِ ؛
امام صادق ع می فرمایند : رقیه، تعویذ و نُشره
(= نوعی رقیه است ) اگر از قرآن باشند،
اشکالی ندارند . طبّ الأئمة ص 48
سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ محمد [مُحَمَّداً] الْبَاقِرَ (علیه السلام) أَ نَتَعَوَّذُ شيء [بِشَيْءٍ] مِنْ هَذِهِ الرُّقَى؟ قَالَ إِلَّا مِنَ الْقُرْآنِ فَإِنَّ عَلِيّاً كَانَ يَقُولُ: إِنَّ كَثِيراً مِنَ الرُّقَى وَ التَّمَائِمِ مِنَ الْإِشْرَاكِ؛ از امام باقر (علیه السلام) سؤال شد آیا جایز است تعویذ کنیم (پناه ببریم) به این رقیه ها ؟ حضرت فرمودند : فقط آن ها که از آیات قرآن است؛ زیرا علی (علیه السلام) می فرمودند : بسیاری از
رقیه ها و تمائم ( بازوبند اطفال )، شرک است. طبّ الأئمة ص 48
روایت: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَ رَأَيْتَ رُقًى نَسْتَرْقِيهَا وَ دَوَاءً نَتَدَاوَى بِهِ هَلْ يَرُدُّ مِنْ قَضَاءِ اللَّهِ شَيْئاً قَالَ هِيَ مِنْ أَقْدَارِ اللَّهِ تَعَالَى بحار ج62 ص77
یعنی ای رسول خدا می‌بینی رقیه هایی که می‌خوانیم و دارویی که استفاده می‌کنیم آیا چیزی
از قضاء خدا را برمی‌گرداند ؟ فرمود
این ها خود از قدر های الهی است.
سوره مباركه حمد را نامهاى متعدد است :
فاتحه الكتاب، سورة الحمد، سورة الشكّر، سورة الدعا، امّ القرآن، امّ الكتاب، سبع المثانى، وافى، كافى، اساس ، كنز، تعليم مسئله،
سورة المناجات، تفويض ، شفاء و واقیه و راقیه و رقيه
القرآن العظيم ، نور، سورة الحمد الاولى، سورة الحمد القصرى، شافيه، سورة الصلاة ، سورة الدعاء، سورة السؤال،
شفا = به جهت آنكه حضرت پيغمبر ص فرمود :
فاتحة الكتاب شفاء من كلّ داء
خواندن حمد، شفاء هر دردى باشد.
مجمع البیان ج 1 ص 87
رقيه = براى آنكه تعويذ جميع دردها
و حفظ از گزندگان و درندگان مىباشد.
قرائت سوره حمد باعث تعویذ و پناه جستن
به ذات خداوند قادر ، از شرور و آفات و… است؛