مطالب بیان شده در جلسه چهارم #شیخیه 👆👇
6 .اصول دین چهار اصل است:
توحید، نبوت، امامت و اعتقاد به رکن رابع
شیخیه معتقد بود که همیشه باید یک نفر بین مؤمنین باشد که بدون واسطه به امام زمان اتصال داشته و واسطهی فیض بین امام و امت باشد. این فرد در اصطلاح شیخیه شیعهی کامل یا رکن رابع نامیده میشد و منظور از آن هم همان پیشوای شیخیه بود که وی را نایب حضرت حجت در دنیا میدانستند.
به باور شیخیه کرمان، اسماء و صفات خداوند، عین ذات او نیستند و در مرحله پائينتر از آن قرار دارند.
امام زمان(ع)، اسم خداست و در رتبه پایينتر از ذات او قرار دارد.
تنها امام زمان میتواند به وصال خدا برسد و انسانهای دیگر تنها میتوانند به سوى اسم اعظم خدا، یعنی امام، سلوک عرفانی داشته باشند.
ما نيز نمیتوانيم بدون واسطه به وصال امام زمان (عج) برسیم؛
لازم است واسطهای ما را به او ربط دهد
و آن واسطه همان شيخ یا ركن رابع است
شیخیه کرمان معتقدند که سير عرفانی انسانهای عادی، به فناى در شيخ ختم میشود؛
نهايت سير شيخ، فناى در امام
و نهایت سير عرفانی امام، فناى در حقّ است.
آنان اين چهار ركن را لازم میدانند
به فرقه شیخیه؛ به جهت اعتقادشان
به مسئله «رکن رابع»، «رکنیه» نیز گفته می شود.
شیخیه فرقه ای منشعب از شیعه اند که در عمل اخباری
و در عقیده معتقد به رکن رابع
- واژه «امام» به مفهوم پیشواى شیعه کامل و «رکن رابع» است. زمین هرگز از وجود امام و حجّت خالى نیست تا آنکه خود امام «یعنى حضرت صاحب(عج )» ظاهر شود.
از این رو به کار بردن اصطلاح امام و حجّت، بر «شیعى کامل»، اشکالى ندارد و مهم آن است که در هر عصرى و زمانى، عادلانى خواهند آمد که وظیفه شان دفاع از دین و ارشاد خلایق است. - مقصود از امام زمان در روایات، حضرت صاحب الامر(عج ) نیست؛ بلکه مقصود «شیعه کل» و یا «رکن رابع» است که همان حجت هاى خداوند بر خلق و واسطه هایى میان امام غایب و خلق هستند
- امام عصر (عجل اللهفرجهالشریف) به خاطر ترس، به عالم هور قلیایی گریخته است و این عالمی روحانی، غیر از عالم مادی است.
- (مجله انتظار، شماره اول، سال ۱۳۸۰، ص۲۴۰–۲۵۰.)
وی معتقد بود امام زمان جزء سکان یک عالم روحانی غیر از این عالم مادی است و از همان جا بر همهی عالم امکان حکمرانی دارد؛ یعنی امام زمان با قالب روحانی زنده است.
علاوه بر این، شیخیه معتقد به تناسخاند و بر این باورند که
روح امام زمان از کالبدی به کالبد دیگر منتقل میشود.
سید کاظم رشتی بیش از 150 جلد کتاب و رساله نوشت
که غالباً رمزآسا و نامفهوم است.
با مرگ سید کاظم، دوران تازهای از حیات مکتب شیخی آغاز شد؛ این دوران را باید دوران مناقشات و نزاعهای مدعیان جانشینی سید کاظم و مکتب شیخی دانست.
بعد از وفات سید کاظم رشتی، که بر خلاف شیخ احمد احسائى جانشینىبرای خود تعیین نکرده بود، پیروان مکتب شیخی دچار منازعات درونی شدند.
38 نفر از شاگردان سید نبیل ادعای جانشینی وی را داشتند و هر کدام سرسلسلهی فرقهای از مکتب شیخی شدند؛
البته به جز بابیه، که خود فرقهی مستقلی تحت نام دیگری پدید آوردند، بقیهی گروهها همچنان تحت نام شیخیه به حیات خود ادامه دادند. یکی از مهمترین داعیان جانشینی سید کاظم
حاج محمد کریمخان کرمانی بود که فرقهی شیخیهی کرمانیه را تأسیس کرد.
از طرف دیگر، با وفات سید نبیل شاگرد دیگرش، سید علی محمد شیرازی 24ساله، به جای عنوان شیعه کامل و رکن رابع (از عقاید شیخیه) خود را باب (وسیلهی ارتباط یافتن با امام غایب) خواند
و بابیه را بنیان نهاد. بدین ترتیب از دل شیخیه، بابیه بیرون آمد.
شیخ احمد احسائی در زمرهی کسانی است که استاد دیگری جز ائمهی هدی و الهاماتی که در عالم رؤیا و در حال یقظه از ائمه گرفته نداشته است… شیعهی کامل یا رکن رابع همان پیشوای شیخیه که وی را نایب حضرت حجت در دنیا میدانستند
وی اجازهی نقل روایت و اجتهاد خود را نه به واسطهی طی مراحل آموزش رسمی، بلکه در خواب و به دست امام دهم، به نمایندگی از امام دوازدهم، دریافت میکند…»
((شیخیه از اعتراض تا تأسیس فرقهی مذهبی، محمد علی اکبری، نشریهی شناخت، شمارهی 34، ص 29 ))
فرقه ها و گروه های متأثر از شیخیه
شیخیه که توسط سیدکاظم رشتی و بر اساس اندیشه های شیخ احمد احسایی شکل گرفته است گروه ها و انشعاباتی داشته است که به مهم ترین آنها اشاره می کنیم:
۱. بابیـه
شیخ احمد احسایی، سیدکاظم رشتی، سیدعلی محمد شیرازی معروف به باب و مؤسس فرقه بابیه.
سید علی محمد باب از شاگردان سیدکاظم رشتی بود و پس از فوت سیدکاظم ادعای جانشینی سیدکاظم و پس از آن ادعای باب و بابیت(رکن رابع) و پس از آن ادعای مهدویت و نبوت کرد.
سید علی محمد باب نیز مدعی شد که او همان امام غائبی است که سید کاظم رشتی نوید او را داده بود.
از فرقه بابیه فرقه ازلیه(میرزا یحیی نوری معروف به صبح ازل)
و فرقه بهائیت(میرزا حسینعلی نوری معروف به بهاءالله)
انشعابات یافتند، میرزا یحیی صبح ازل و میرزا حسینعلی بهاءالله
از شاگردان سیدعلی باب بوده اند.
۲. شیخیه کریمخانیه کرمانیه
شیخ احمد احسایی، سیدکاظم رشتی،
حاج محمد کریمخان کرمانی.
۳. شیخیه آذربایجانیه حجه الاسلامی ها
شیخ احمد احسایی = سیدکاظم رشتی= میرزا محمد مامقانی (معروف به حجه الاسلام).
اولین طایفه شیخیه آذربایجان خانواده حجه الاسلام هستند.
۴. شیخیه آذربایجانیه ثقه الاسلامی ها
شیخ احمد احسایی ، سید کاظم رشتی ، میرزا شفیع تبریزی معروف به ثقه الاسلام
دومین طایفه شیخیه آذربایجان خانواده ثقه الاسلام است.
۵. شیخیه آذربایجانیه گوهری یا احقاقی
سومین گروه و طایفه شیخیه آذربایجان اسکویی ها یا گوهری ها یا احقاقی ها هستند.
احقاقیه جریان مخالف بابیه و شیخیه کرمانیه است و خود را رهروان واقعی شیخ احمد احسایی و سیدکاظم رشتی می دانند.
به این فرقه، «کشفی یا کشفیه» نیز گفته می شود و وجه نامگذاری آن این گونه بیان شده: «… چون خداوند سبحان، پرده های جهل و عدم بصیرت در دین را از دل ها و دیده های آنها کشف و کنار زده و ظلمت ریب و شک را از ضمائر و دل های آنها بر طرف نموده و آنانند که از ابصار و دیده های آنها، غشاوه و مانع، و از قلوب آنها، انحراف و کُند فهمی، کشف و زدوده شده و نور حق با دلایل و براهین روشن، ظاهر گشته است
سید محسن امین می گوید: شیخیه، کشفیه نیز نامیده می شوند؛ به جهت انتساب به کشف و الهامی که شیخ احمد احسایی برای خود، و پیروانش برای او ادعا می کنند
شیخ احمد احسایی تولد ۱۱۶۶قمری عربستان
تولد275 سال قبل
وفات ۱۲۴۱قمری
200 سال قبل فوت کرد
میرزا حسینعلی نوری( بَهاءُالله ) تولد ۱۲۳۲قمری ایران
فوت قمری۱۳۱۰
تولد 209 سال قبل
131 سال قبل فوت کرده
محمد عبدالوهاب التمیمی تولد ۱۱۱۵ هجری قمری عربستان
متوفی ۱۲۰۶ هجری قمری
235 سال قبل فوت کرده
میرزا غلام احمد در سال ۱۲۵۱ قمری به دنیا آمد هندوستان
میرزا غلام احمد در سال ۱۳۲۶ قمری درگذشت.
تولد 190 سال قبل
115 سال قبل فوت کرد
200+131+235+115
= 681 تقسیم بر 4 =170سال