13 آبان 1403 – حکمت 410 نهج البلاغه (پرهيزكارى، رأس همه ارزش هاى اخلاقى)

نهج البلاغه

حکمت 410

پرهيزكارى، رأس همه ارزش هاى اخلاقى

تاریخ : 13 / 08 / 1403

👈 مطالب بیان شده در جلسه 👇👇

حکمت 410 نهج البلاغه
وَ قَالَ (عليه السلام): التُّقَى، رَئِيسُ الْأَخْلَاقِ
امیر المومنین علیه السلام :
پرهيزكارى، در رأس همه ارزش هاى اخلاقى است.

تَــقــوی در جلب خوشنودى خدا
و سعادت هميشگى از همه صفات بالاتر است
و هيچ يك از اخلاق به تنهايى نمى تواند
جلب رضاى خدا و سعادت دائمى را موجب شود.

اگر تقوى فراهم آمد
همه طاعات فراهم مى آيد
و همه زشتيها از ميان مى رود

تقوی = نگهدارى و قراردادن روح و فكر و جسم
در پوشش حفاظتى در برابر گناهان است.

تقوی = حالت خداترسى و
احساس مسئوليت درونى است
كه بازدارنده انسان در برابر
سرپيچى از فرمان خداست.

همچون كسى باش كه در يك زمينِ پُرخار
با نهايت احتياط گام برمى دارد
و پيوسته مراقب اطراف خويش است.

تقوا رئيس اخلاق است که ،
انسان را از بخل و حسد و كينه و عداوت
و غيبت و ظلم و ستم و كبر و غرور
و مانند آن بازمى دارد

قرآن مجيد تقوا را تشبيه به لباس كرده است :
وَلِبَاسُ التَّقْوَى ذَلِكَ خَيْرٌ اعراف آيه 26
لباس ، بدن انسان را از آسيب های جسمی نگه می دارد
و تقوی كه لباس معنوى و روحانى است
انسان را از آسيب مفاسد اخلاقى حفظ مى نمايد.

خطبه 230 امام ع مى فرمايند :
فَإِنَّ تَقْوَى اللَّهِ مِفْتَاحُ سَدَاد،
به يقين تقوی و پرهيزكارى كليد درهاى راستى است

وَ ذَخِيرَةُ مَعَاد، وَ عِتْقٌ مِنْ كُلِّ مَلَكَة،
و ذخيره روز قيامت
و سبب آزادى از هرگونه گناهى است
كه بر انسان چيره مى شود

وَ نَجَاةٌ مِنْ كُلِّ هَلَكَة بِهَا ينْجَحُ الطَّالِبُ،
و موجب نجات انسان از هرگونه هلاكت است .
به وسيله تقوا جويندگان به مقصود خود مى رسند

وَ ينْجُو الْهَارِبُ، وَ تُنَالُ الرَّغائِبُ
و فرار كنندگان ( از كيفر الهى ) رهايى مى يابند
و با تقوا به هر هدف و خواسته رفيع
و بلندى مى توان رسيد

هر شاخه اى از تــقــوی
شاخه اى از اخلاق را سرپرستى مى كند …

تقواى مالى جلوى بخل را مى گيرد ،
تقواى زبانى جلوى تهمت و غيبت را مى گيرد ،

تقوای گوش …
تقوای چشم …
تقوای شکم …
تقوای قلب …
و به همين طريق …

خطبه ۱۹۳ نهج البلاغه ،
مشهور به خطبه همّام ،
به بیان اوصاف متقین اختصاص دارد.

بعضی مراتب تقوی :

1. ترک محرمات و عمل به واجبات است .
2. انجام مستحبات و ترک مکروهات است.
3. ترک شُبُهات …
4. فکر گناه هم نکند …
5. مباح هم انجام ندهد .

بحار ج‏75 175
وَ قَالَ الباقرع : … وَ اللَّهِ‏ مَا شِيعَتُنَا إِلَّا مَنِ‏ اتَّقَى‏ اللَّهَ‏
وَ أَطَاعَهُ وَ مَا كَانُوا يُعْرَفُونَ إِلَّا بِالتَّوَاضُعِ وَ التَّخَشُّعِ وَ أَدَاءِ الْأَمَانَةِ وَ كَثْرَةِ ذِكْرِ اللَّهِ وَ الصَّوْمِ وَ الصَّلَاةِ وَ الْبِرِّ بِالْوَالِدَيْنِ وَ تَعَهُّدِ الْجِيرَانِ مِنَ الْفُقَرَاءِ وَ
ذَوِي الْمَسْكَنَةِ وَ الْغَارِمِينَ وَ الْأَيْتَامِ وَ صِدْقِ الْحَدِيثِ وَ تِلَاوَةِ الْقُرْآنِ
وَ كَفِّ الْأَلْسُنِ عَنِ النَّاسِ إِلَّا مِنْ خَيْرٍ وَ كَانُوا أُمَنَاءَ عَشَائِرِهِمْ فِي الْأَشْيَاءِ …