گلچین_بحار
کتاب العلم
باب یازدهم = صفات علماء و انواع ايشان ( 7 )
ج دو صفحه 46
جلسه دویست و بیست و ششم بحار الانوار
( جلسه 153 از کتاب العلم )
تاریخ 1401.11.30
بعضی مطالب بیان شده در این جلسه👇👆
باب 11 صفات العلماء و أصنافهم بحار ج2 ص46
أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ ع يَقُولُ طَلَبَةُ هَذَا الْعِلْمِ عَلَى ثَلَاثَةِ أَصْنَافٍ أَلَا فَاعْرِفُوهُمْ بِصِفَاتِهِمْ وَ أَعْيَانِهِمْ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلْمِرَاءِ وَ الْجَهْلِ
امير المؤمنين (ع) : جويندگان اين دانش سه گروهند. آگاه باشید آنان را به اسم و رسم بشناسيد :
گروهى از آنها دانش را به منظور ستيزه و جدل مى آموزند،
وَ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلِاسْتِطَالَةِ وَ الْخَتْلِ
و دستهاى براى بخود باليدن و بزرگى كردن
و فريفتن علم می آموزند
وَ صِنْفٌ مِنْهُمْ يَتَعَلَّمُونَ لِلْفِقْهِ وَ الْعَقْلِ ( العمل )
و دسته سوم براى فهميدن
و به كار بستن مى آموزند
فَأَمَّا صَاحِبُ الْمِرَاءِ وَ الْجَهْلِ
تَرَاهُ مُؤْذِياً مُمَارِياً لِلرِّجَالِ فِي أَنْدِيَةِ الْمَقَالِ
اما آن كه براى بحث و جدل و خود نمائى مى آموزد در انجمنهاى بحث و مذاكره علمى،
مردم آزارى و ستيزه گرى مى كند،
قَدْ تَسَرْبَلَ بِالتَّخَشُّعِ وَ تَخَلَّى مِنَ الْوَرَعِ
فَدَقَّ اللَّهُ مِنْ هَذَا حَيْزُومَهُ وَ قَطَعَ مِنْهُ خَيْشُومَهُ
به فروتنى تظاهر مى كند، ولى از پرهيزگارى
تهى است. از اين رو، خداوند كمر او را بشكند
و بينى اش را به خاك مالد
وَ أَمَّا صَاحِبُ الِاسْتِطَالَةِ وَ الْخَتْلِ فَإِنَّهُ يَسْتَطِيلُ عَلَى أَشْبَاهِهِ مِنْ أَشْكَالِهِ وَ يَتَوَاضَعُ لِلْأَغْنِيَاءِ مِنْ دُونِهِمْ
و آن كه براى بزرگى كردن و فريفتن مى آموزد،
بر همتايان خود گردن فرازى مى كند، اما در برابر توانگران و پولداران که كمتر از آنهايند
فروتنى مى نمايد.
فَهُوَ لِحَلْوَائِهِمْ هَاضِمٌ وَ لِدِينِهِ حَاطِمٌ فَأَعْمَى اللَّهُ مِنْ هَذَا بَصَرَهُ وَ قَطَعَ مِنْ آثَارِ الْعُلَمَاءِ أَثَرَهُ
شيرينى آنها را مى خورد و دين خود را درهم
مى شكند. پس، خداوند ديده چنين كسى را
كور گرداند و [نام و ]اثرش را از
ميان آثار علما بر اندازد
وَ أَمَّا صَاحِبُ الْفِقْهِ وَ الْعَقْلِ تَرَاهُ ذَا كَآبَةٍ وَ حَزَنٍ قَدْ قَامَ اللَّيْلَ فِي حِنْدِسِهِ وَ قَدِ انْحَنَى فِي بُرْنُسِهِ يَعْمَلُ وَ يَخْشَى خَائِفاً وَجِلًا مِنْ كُلِّ أَحَدٍ
و آن كه براى فهميدن و به كار بستن فرا مى گيرد،
او را مى بينى كه دلگرفته و غمزده است.
در تاريكى شب برخاسته و در كلاه خود خزيده است. كار مى كند و ترسان است؛ از همه كس،
إِلَّا مِنْ كُلِّ ثِقَةٍ مِنْ إِخْوَانِهِ فَشَدَّ اللَّهُ مِنْ هَذَا أَرْكَانَهُ
وَ أَعْطَاهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَمَانَهُ.
جز برادران مورد اعتماد خويش، بيمناك و هراسان است. خداوند اركان [وجود ]چنين كسى را استوار گرداند و روز قيامت امانش دهد.