نهج البلاغه
🌺 حکمت 372
💰💎 قوام و استوارى ( اَرکان ) دين و دنيا چهار چیز است
💰 ( ثروت = وسیله امتحان الهی )
✅ یکشنبه شب 09 / 11 / 1401
مطالب بیان شده در جلسه بالا 👆👇
نهج البلاغه حکمت 372 بحار ج2 ص36 ح44
وَ قَالَ ع لِجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيِ يَا جَابِرُ قِوَامُ الدین و الدُّنْيَا بِأَرْبَعَةٍ
امام علی عليه السلام به جابر بن عبدالله انصارى چنين فرمود : اى جابر! قوام و استوارى ( اَرکان )
دين و دنيا به چهار چيز است :
رکن =1= عالم با عمل ( و تعلیم )
رکن =2= جاهل طالب علم ( تعلّم )
رکن =3= پولدار بخشنده ( انفاق )
رکن =4= فقیر دین دار ( صبر )
( اگر اين چهار چيز هركدام
در جاى خود قرار گيرد
هم دين مردم سامان مى يابد
و هم دنياى آنها )
عَالِمٌ مُسْتَعْمِلٌ عِلْمَهُ
1 = عالم و دانشمندى كه علم خود را به‌كار گيرد
وَ جَاهِلٌ لَا يَسْتَنْكِفُ أَنْ يَتَعَلَّمَ
2 = و نادانى كه از یاد گیری علم خود داری نکند
وَ جَوَادٌ لَا يَبْخَلُ بِمَعْرُوفِهِ
3 = و سخاوتمندى كه در بذل وبخشش بخل نورزد
وَ فَقِيرٌ لَا يَبِيعُ آخِرَتَهُ بِدُنْيَاهُ
4 = و نيازمندى كه آخرتش را به دنيا نفروشد.
فَإِذَا ضَيَّعَ الْعَالِمُ عِلْمَهُ اسْتَنْكَفَ الْجَاهِلُ أَنْ يَتَعَلَّمَ
ازاين رو هرگاه عالم علمش را ضايع كند
(و به‌كار نگيرد)،
جاهل از فراگيرى علم خوددارى خواهد كرد
( زيرا به علم عالم بدبين مى‌شود )
وَ إِذَا بَخِلَ الْغَنِيُّ بِمَعْرُوفِهِ بَاعَ الْفَقِيرُ آخِرَتَهُ بِدُنْيَاهُ.
و هرگاه اغنيا در نيكى بخل ورزند،
نيازمندان آخرت خود را به دنيا مى‌فروشند
( کارهای خلاف مرتکب و به اموال اغنيا حمله مى‌كنند)
يَا جَابِرُ، مَنْ كَثُرَتْ نِعَمُ اللَّهِ عَلَيْهِ،
كَثُرَتْ حَوَائِجُ النَّاسِ إِلَيْهِ؛
اى جابر! كسى كه نعمت فراوان خداوند
به او روى آورد نياز مردم به او بسيار خواهد شد.
فَمَنْ قَامَ لِلَّهِ فِيهَا بِمَا يَجِبُ فِيهَا،
عَرَّضَهَا لِلدَّوَامِ وَ الْبَقَاءِ،
در اين حال آن كس كه وظيفه واجب خود را در برابر اين نعمت هاى الهى انجام دهد
زمينه دوام و بقاء آن ها را فراهم ساخته
وَ مَنْ لَمْ يَقُمْ فِيهَا بِمَا يَجِبُ،
عَرَّضَهَا لِلزَّوَالِ وَ الْفَنَاءِ.
و آن كس كه به وظيفه واجب خود
در برابر آن ها عمل نكند
آن ها را در معرض زوال و فنا قرار داده است
( ثروت = وسیله امتحان الهی )
1- انفاقهای واجب = خمس زکات واجب النفقه ها ووو
2- انفاقهای مستحب = صدقه صِلِه امام زمان عج
کمک به نيازمندان ووو
جامعه اى كه ثروتمندان بخيلى داشته باشد
از آرامش و امنيت محروم خواهد بود
وَ أَنْفِقُوا في سَبيلِ اللَّهِ وَ لا تُلْقُوا بِأَيْديكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ
وَ أَحْسِنُوا إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ (195) بقره
امام صادق(عليه السلام) : کافی ج 4، ص 25
إِنَّ مِنْ بَقَاءِ الْمُسْلِمِينَ وَ بَقَاءِ الاِسْلاَمِ أَنْ تَصِيرَ الاَمْوَالُ عِنْدَ مَنْ يعْرِفُ فِيهَا الْحَقَّ وَ يصْنَعُ فِيهَا الْمَعْرُوفَ
از عوامل بقاء اسلام و مسلمين اين است كه اموال و ثروت ها به دست كسانى بيفتد كه حق را در آن بشناسند و به ديگران كمك كنند،
فَإِنَّ مِنْ فَنَاءِ الاِسْلاَمِ وَ فَنَاءِ الْمُسْلِمِينَ أَنْ تَصِيرَ الاَمْوَالُ فِى أَيدِى مَنْ لاَ يعْرِفُ فِيهَا الْحَقَّ وَ لاَ يصْنَعُ فِيهَا الْمَعْرُوفَ;
و از عوامل فناء اسلام و مسلمين اين است كه اموال به دست كسانى بيفتد كه حق را در آن نشناسند و كمك به ديگران نكنند .
بحار ج71 ص 318 قَالَ الْحُسَيْنُ بْنُ عَلِيٍّ ع إِنَ حَوَائِجَ النَّاسِ إِلَيْكُمْ مِنْ نِعَمِ اللَّهِ عَلَيْكُمْ فَلَا تَمَلُّوا النِّعَمَ فَتَتَحَوَّلَ إِلَى غَيْرِكُمْ (فَتَحُورَ نِقَماً )
امام حسین علیه السلام: همانا حوایج مردم از نعمت های خداوند بر شماست بنا بر این از نعمت های الهی خسته نشوید که خداوند انرا از شما {سلب نموده} و به سوی دیگران بر می گرداند ( … نعمت بلا می شود )
( بهترين راه تبليغ علم ، عمل به آن است )
كُونُوا دُعَاةً لِلنَّاسِ بِغَيرِ أَلْسِنَتِكُمْ
كافى ج 2 ص 78 امام صادق ع