مطالب بیان شده در جلسه هفدهم نقد اخباری 👆 👆 👆
✅ درایه الحدیث صفحه 176
چنان كه دانستيم، حديث متواتر لفظى آن است كه در هر طبقه جمعكثيرى كه از گفته آنان علم به مضمون خبر حاصل شود، آن را نقل كنند، البته چنين احاديثى كم است،
ولى طبق ادعاى سيوطى (در تدريب الراوى، ص 190)
و علامه قاسمى (در قواعد التحديث ص 146)
و علامه احمدشاكر (در شرح الفيه سيوطى، ص 48)
احاديث ذيل متواتر لفظى است:
الف) حديث من كذب على متعمدا فليتبوا مقعده من النار، كه به گفته ابنصلاح 62 نفر از صحابه آن را نقل كردهاند.
✅ درایه الحدیث صفحه 173
مرجحات دو روايت متعارض
1.روايتى كه موافق عموم قرآن يا سنت متواتر يا اجماع طايفه اماميهباشد بر آن ديگر مقدم است.
2.روايتى كه راويش عادلتر استبر آن ديگر مقدم است.
3.روايت اضبط يا اعلم بر ضابط و عالم (به قول شيخ طوسى) .
4.روايت مسموعه بر مجازه.
5.مسند بر مرسل يا معلوم بر مجهول.
6.روايت مزيد (آن كه مشتمل بر زيادتى است)
بر غير مزيد (به قولشيخ طوسى) .
7.عمل اكثر فقها بر روايتى كه موجب ترجيح بر غير معمول به.
8.چنانچه روايتى موافق اصل باشد و ديگرى مخالف اصل بهقولى، موافق مقدم است،
(زيرا على الظاهر چنين روايتى متاخر از اصلمزبور است و مؤيد آن) .
و به قولى، مخالف اولى است، (زيرا چنين روايتى ناقل از حكم اصلاست و ناقل، اولى است چون حكم موافق اصل، قبلا به واسطه اصلدانسته شده است) .
9.مخالف عامه بر موافق با مذهب آنان مقدم است، زيرا ممكناست روايت موافق، به لحاظ تقيه صادر شده باشد.
10.روايت مشافهة بر مكاتبه مقدم است.
11.حاظر (يعنى روايتى كه از چيزى نهى كند) بر مبيح مقدم است، چونعمل به اولى احوط است، ولى به قول بعضى مىبايست توقف نمود.
✅ علم الحدیث صفحه 227
… اعدلهما و افقههما و اصدقهما فی الحدیث و اورعهما …
… ینظر ما وافق حکمه حکم الکتاب و السنه و خالف العامه …
… قال ما خالف العامه ففیه الرشاد.
… خذ بما اشتهر بین اصحابک …
… اعدلهما عندک و اوثقهما فی نفسک.
… فقال انظر ما وافق منهما العامه…
ما ورد علیکم من حدیثین مختلفین فاعرضوهما علی کتاب الله . فما کان فی کتاب الله موجوداً حالاً او حراماً ، فاتبعوا ما وافق الکتاب و ما لم یکن فی الکتاب فاعرضوهما علی سنن رسول الله صلی الله علیه وآله فما کان فی السنه موجوداً منهیاً عنه نهی حرام ، او ماموراً به عن رسول الله امر الزام ،